Tarihsel ve Kültürel Temelleri:
Aralık ayından itibaren İspanya’daki fırınlarda göreceğiniz en yaygın şeylerden biri, sade veya krem şanti ile doldurulmuş büyük simit şeklinde bir pastadır. Bu pastanın adı “Roscón de Reyes”. Roscón, pastanın kendisinin büyük simit şeklidir ve Reyes, Hıristiyanların 6 Ocak’ta bebek İsa hediyelerini getiren Üç Bilge Adam olarak tanıdığı Üç Kral’a atıfta bulunur.
Pek çok gelenek gibi, Roscón de Reyes hakkında da birbirinden farklı söylenceler vardır. Bazı insanlar bunun her zaman bir Katolik kutlamasının parçası olduğuna inanırken, diğerleri tatlı pastayı şekerlenmiş meyvelerle benzer bir pastanın yapıldığı Satürn’ü kutlayan Romalılar tarafından yürütülen benzer geleneklere bağlar. Roscón, 12. yüzyıldan itibaren Los Reyes kutlamalarının bir parçası olduğunu İber Yarımadası yazarlarının birkaç eserinden öğrenmekteyiz. İspanya’nın farklı bölgelerinde farklı isimleri de olan Roscon benzeri pastalar başta Fransa olmak üzere diğer ülkelerde de bulunuyor.
Pasta oldukça sade mayalı bir kek/çörektir. Genellikle sade olarak tüketilmekle birlikte krem şanti veya çikolata, turf vb aromalı kremalar veya “cabello de ángel” olarak bilinen tatlı spagetti kabak ile doldurulmuş olarak da yenmektedir. Bir taç şeklinde yapılan pastanın üerinde, bir kral tacındaki mücevherler gibi hamur üstüne serpilmiş kurutulmuş meyveler de vardır.
Pasta ile ilgili en önemli şey, içinde pişirilen farklı küçük figürler veya nesnelerdir. Normalde, pastanın içinde iki farklı nesne gizlenmektedir: Bir siyah fasulye (veya bir haba) ve kralı temsil eden bir minik obje. Kralla pasta dilimini yiyen kişi “günün kralı” iken, haba’yı bulan kişi ertesi yıl pastanın parasını ödemek zorundadır. Ayrıca bazı yerlerde veya ailelerde bozuk para gibi ek nesneler de pastanın içine pişirilebilir.
Dünya genelinde çocukların hediye aldığı gün Noel Günü olan 25 Aralık oalrak kabul edilir, ve Noel Baba’nın Noel arifesinde çocuklara hediyeler getirdiğine inanılırken İspanya’da bu gelenek farklıdır. Kuzeydoğu Avrupa’daki Hristiyan geleneklerinden farklı olarak, İspanya’da “Hediye Verme” günü geleneksel olarak Caspar, Melchior ve Balthazar (Magi) ile ilişkilidir. 5 Ocak akşamında Üç Kral’ın (Tres Reyes) geleneksel ve genellikle görkemli geçit töreni sırasında, “şeker yağmuru” ile Kralların arabalarından çocukların üzerine şeker yağmuru yağdırılır. Daha sonra çocuklar 6 Ocak sabahı Krallar’ın kendilerine getirdiği hediyeleri açarlar. 6 Ocak sabahı evlerdeki bu ritüele Roscon ve sıcak çikolata eşliğinde kahvaltı eşlik eder.
Malzemeler:
Başlangıç Hamuru:
-90 gr yani 2/3 bardak un (Ben karabuğday unu kullandım)
-50 ml ılık süt
-7 gr kuru maya
-1 tatlı kaşığı tozşeker
Aromatize Edilmiş Süt:
-120 ml (1 sb) süt
-1 çubuk tarçın
– Yarım limon ve yarım portkalın kabukları (şerit halde kesilmiş)
Hamur:
– Başlangıç hamuru
– Aromatize edilmiş süt
– 3 sb buğday unu veya 3,5 su bardağı glutensiz un (Ben 2 su bardağı hazır glutensiz ekmeklik un karışımı ve 1,5 sb karabuğday unu kullandım. Hazır unda halihazırda vardı ama sizin ununuzda yoksa 2 yemek kaşığı da karnıyarık out-phylissium husk ekleyin)
– 2 yumurta
– 90 gr -1 sb tozşeker
-Yarım limonun ve yarım portakalın rendelenmiş kabuğu
– 60 gr -2 yk tereyağı
– 14 gr kuru maya
– 3 yemek kaşığı portakal çiçeği suyu (agua de azahar)
– 1 çimdik tuz
Üzeri için
-2 yumurtanın sarısı
-2 yk file badem
-6-8 adet kiraz şekeri
-8-10 dilim portakal
-1 yk tozşeker
Yapılışı:
Başlangıç hamuru:
-Başlangıç hamurunu, Roscon yapacağınız günden 1 gece önce hazırlamaya başlayın.
-Kuru mayayı ılık süt ile karıştırın. Üzerine unu ekleyerek hamuru yoğurun. Üzerini streç film ile kapatarak ılık bir ortamda 2 saat bekletin. Daha sonra buzdolabında muhafaza edin.
Aromatize süt:
-Sütün içerisine tarçın çubuğu, portakal ve limon kabuklarını ilave edip kaynama noktasına gelene dek ısıtın. Sonra kapağını kapatarak soğumaya bırakın. 1 saat kadar bu şekilde bekletip süzün.
Hamur:
– Aromatize edilmiş süte kuru mayayı ve 1 tatlı kaşığı tozşekeri ilave edip 10 dakika ılık yerde bekletin.
– Sütlü karışımın üzerine 1 gün önceden hazırladığınız başlangıç hamurunu küçük parçalar halinde ekleyin. (Bkz. Video)
– 2 yumurta, rendelenmiş portakal ve limon kabuğu, tuz, tozşeker,portakal çiçeği suyu ekleyip karıştırın.
-Üzerine azar azar un ekleyerek hamuru yoğurun.
-Hamuru tezgahta ellerinizle biraz açın. Üzerine parçalar halinde tereyağını ekleyip tekrar yoğurun.
-Hamuru kaseye koyup üzerini streç filmle kapatın. Hamurun hacmi en az 2 katına çıkana kadar yaklaşık 2 saat ılık bir ortamda bekletin.
– Mayalanan hamuru tezgaha alın, yuvarlak hale getirin. Ortasına parmağınızla bir oyuk açarak bu oyuğu genişletin, hamura simit şeklini verin. (Bkz. Video)
– Ortadaki deliğin mayalanma esnasında kapanmaması için ufak bir kase veya kalıp yerleştirin. Hamurun üzerine yumurta sarısı sürün. Ilık bir ortamda yarım saat bekletin.
– Ortadaki kase veya kalıbı çıkarın, 1 kat daha yumurta sarısı sürün. Hamurun içine farklı yerlere 1 adet siyah fasulye, 1 adet beyaz fasulye gömerek saklayın. (Tarihçe kısmında bahsettiğim şekilde Kral ve Haba’yı temsilen. Siyah fasulye bulan Roscon’u ödeyecek, Beyaz fasulye bulan o gün masanın Kral’ı olacak)
-1 yemek kaşığı tozşekere birkaç damla su damlatıp topak topak kıvama getirin. Hamurun üzerine bu nemlenmiş şekerden birkaç parça koyun. Portakal dilimlerini ve kiraz şekerlemelerini de dizin. File badem serpin.
– Önceden 180 derece ısıtılmış (fansız) fırında 20-25 dakika pişirin.
-Fırından çıkardığınız rosconu dilerseniz sade olarak servis edebilir veya soğuduktan sonra ikiye keserek arasına krem şanti veya krema doldurarak da yiyebilirsiniz.
Afiyet olsun!
La Chef Turca 